DONUK OMUZ (ADHEZİV KAPSÜLİT)

Donuk omuz, tıbbi adıyla adheziv kapsülit, omuz eklem kapsülünün sertleşmesi ve yapışıklık geliştirmesi sonucu ortaya çıkan kronik bir durumdur. Bu sertleşme, omuz ekleminin hareket açıklığını azaltır ve kolu kaldırma, arkaya alma veya çevirmeyi zorlaştırır. Donuk omuz hem ağrıya hem de günlük yaşam aktivitelerinde ciddi kısıtlılıklara yol açabilir.

Genellikle 40-60 yaş arası yetişkinlerde daha sık görülür ve kadınlarda erkeklere göre biraz daha yaygındır.

Belirtileri

Donuk omuz, çoğu zaman üç aşamalı olarak ilerler:

1. Donma (Ağrı) Aşaması

  • Omuzda sürekli veya hareketle artan ağrı
  • Gece ağrısı ve uyku bozukluğu
  • Hareket açıklığında hafif kısıtlılık

2. Donukluk (Kısıtlılık) Aşaması

  • Omuz hareketlerinde belirgin kısıtlılık
  • Kolu yukarı kaldırma, yana açma veya arkaya alma zorlaşır
  • Kas gücü genellikle normaldir, ancak hareket sınırlıdır

3. Çözülme (İyileşme) Aşaması

  • Ağrı azalır, hareket açıklığı yavaş yavaş geri gelir
  • Tam iyileşme aylar hatta 1-2 yıl sürebilir

Diğer sık görülen belirtiler:

  • Omuz çevresinde sertlik ve gerginlik
  • Günlük aktivitelerde zorluk (giyinme, saç tarama, yük taşıma)
  • Kolu belirli pozisyonlarda hareket ettirememe

Nedenleri

Donuk omuzun kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri vardır:

  • Uzun süreli omuz hareketsizliği (ör. travma sonrası, ameliyat sonrası)
  • Diyabet, tiroid hastalıkları ve kalp-damar hastalıkları
  • Önceden geçirilmiş omuz yaralanmaları veya tendinit
  • Yaş ve bağ dokusu değişiklikleri
  • Tekrarlayan omuz hareketleri ve kas dengesizlikleri

Tanı Süreci

Donuk omuz tanısı genellikle klinik muayene ve semptom analizi ile konur. Gerekirse ek görüntüleme yöntemleri kullanılır:

  • Fizik muayene: Omuz hareket açıklığının ölçülmesi, ağrı değerlendirilmesi
  • Röntgen: Eklemde kemik değişikliklerini görmek için

Tedavi Yaklaşımı

Donuk omuz tedavisinde amaç ağrıyı azaltmak, omuz hareket açıklığını artırmak ve günlük yaşam aktivitelerine dönmeyi sağlamaktır. Tedavi genellikle fizyoterapi ve multidisipliner yaklaşımla uygulanır:

  • Fizik Tedavi ve Egzersizler

    Omuz eklemini hareket ettiren yumuşak germe ve esneme egzersizleri, omuz çevresindeki kasları güçlendirme ve stabilize etme, günlük yaşamda kullanılacak fonksiyonel hareketleri destekleyen egzersizler.

  • Manuel Terapi

    Omuz kapsülünü ve çevresindeki dokuları mobilize etme, kas ve bağ dokusundaki gerginliği azaltma, ağrıyı hafifleterek hareket açıklığını artırma.

  • Elektroterapi ve Destekleyici Yöntemler

    TENS veya ultrason ile ağrı kontrolü, sıcak uygulama ile kas gevşetme ve hareket kolaylaştırma, bireye özel omuz hareket programları.

  • İleri Durumlarda Tıbbi Müdahale

    Kortizon enjeksiyonları ile iltihap ve ağrı azaltılır, nadiren cerrahi (arthroscopic capsular release) gerekebilir.

Tedavi Hedefleri

  • Omuz ağrısını azaltmak
  • Eklem kapsülünün hareket açıklığını artırmak
  • Kas ve eklem dengesini sağlamak
  • Günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmak
  • Tekrarlayan donuk omuz riskini azaltmak

Ne Zaman Yardım Almalısınız?

Profesyonel bir değerlendirme ile kişiye özel tedavi planı oluşturmak, donuk omuzun etkili ve kalıcı şekilde iyileşmesini sağlar:

  • Omuz hareketlerinde belirgin kısıtlılık varsa
  • Ağrı ve sertlik günlük aktiviteleri engelliyorsa
  • Uzun süreli dinlenme ve ev egzersizleri ile iyileşme sağlanamıyorsa